40 tuổi, Hải Hoàng chưa có mối t.ình nào, thậm chí một cái nắm tay người khác giới cũng kh.ông nhưng chị vẫn quyết định tìm chồng.
Cuộc s.ống hiện tại của người phụ nữ TP HCM kh.ông khác gì thời 20. Hàng ngày chị về ăn t.ối với bố mẹ, cuối tuần chạy bộ, đọc sách và chơi game với cháu. Năm một lần chị có một kỳ nghỉ dài với hội bạn thân và tham gia vài g.iải chạy marathon.
“Có điều tương lai kh.ông biết thế nào. Ba mẹ già q.ua đ.ời hoặc ốm bệnh, các cháu sẽ lớn, kh.ông bám mình như bây giờ còn bạn bè rồi ai cũng có cuộc s.ống khác”, Hải Hoàng, 41 tuổi, quản lý cấp trung của một công ty nước ngoài ở quận Gò Vấp, nói.
Gia đình Hoàng kh.ông thúc ép chuyện lập gia đình. Chị lại phó mặc t.ình duyên cho s.ố phận. Hơn nữa, trước đây chị luôn nhìn bố và em trai như hình mẫu đàn ông lý tưởng nên các tiêu chí lựa chọn bạn đời cao.
“Tôi ế vì kén”, Hải Hoàng nói. “Hai năm nay tự thấy bản thân sai nên tích c.ực sửa, giờ tôi chỉ tìm người t.ốt, có đạo đức, đã ly h.ôn cũng được”. Chị từng thử qua các ứng dụng hẹn hò nhưng ít đối tượng phù hợp.
“Nếu đặt tiêu chí kiểu thu nhập, nhà xe, trình độ hoặc chiều cao sẽ tìm được liền. Nhưng tôi muốn tìm người tương đồng về nhận thức, có đạo đức t.ốt, cùng nhau gánh vác thì khó”, Hoàng nói.
Hải Hoàng tham gia một g.iải chạy gần đây ở cự ly 42 km năm 2023. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Sự “giác ngộ” của Hải Hoàng cũng là t.ình huống của Ngọc Nga, 43 tuổi, kế toán trưởng của một doanh n.ghiệp FDI ở quận 12, TP HCM. Nga lận đận đường t.ình cảm. Từng trải qua hai mối t.ình nhưng chị đều chủ động chia tay khi gần đến đ.ám c.ưới. Sau mối quan hệ gần nhất 10 năm trước, Nga tập trung cho sự n.ghiệp. Các hoạt động sôi nổi ở nhà thờ cũng khiến chị bỏ bê chuyện chồng con.
“Cách đây một năm tôi tự nhiên thấy đã đến l.úc dừng lại cuộc s.ống đ.ộc thân, muốn có một nơi để đi về với một người thuộc về mình”, Ngọc Nga nói.
Nhưng việc tìm một mảnh ghép kh.ông đơn g.iản. Người thích chị thường là đàn ông trẻ, mang sự ngưỡng mộ là chính. Trong công việc, đối tác hoặc các môi trường tham gia kh.ông có người đàn ông trung niên nào phù hợp. Chị chủ yếu tìm hiểu do được mọi người mai mối.
Các khảo sát gần đây cho thấy người Việt kết h.ôn ngày càng muộn, tuổi kết h.ôn lần đầu tăng liên tục từ 2019, bình quân mỗi năm tăng tới 0,7 tuổi và hiện ở mức 27,2. Đặc biệt, TP HCM liên tiếp dẫn đầu cả nước với tuổi kết h.ôn 30,4, theo b.áo cáo mới nhất của Tổng cục Thống kê.
Việt Nam hiện có hơn 16,3 tr.iệu người đ.ộc thân, trong đó có hơn 1,5 tr.iệu người từ 35-59 tuổi chưa từng kết h.ôn. Phụ nữ kết Việt h.ôn sớm hơn nam giới, nhưng đến tuổi trung niên trở đi t.ỷ lệ nữ giới đ.ộc thân luôn nhiều hơn nam giới.
Theo giáo sư Nguyễn Hữu Minh, Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, t.ỷ lệ nữ giới chưa kết h.ôn cao hơn nam giới từ độ tuổi 40 trở đi cho thấy khả năng tiến đến h.ôn nhân của phụ nữ đ.ộc thân ở độ tuổi này trở đi là rất hạn chế. Chuyên gia khẳng định nếu người trung niên và cao tuổi s.ống đ.ộc thân nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ phụ nữ.
Trong thực tế, khả năng tự chủ về kinh tế của người phụ nữ khiến cho họ tự tin lựa chọn cách s.ống kh.ông kết h.ôn và có hoặc kh.ông có con. Khi mà vấn đề quyền con người ngày càng được coi trọng, thái độ xã hội đối với việc phụ nữ kh.ông lấy chồng ít khắt khe hơn, rất có thể nhiều phụ nữ ngày càng có xu hướng lựa chọn lối s.ống này.
Ông Phạm Chánh Trung, Chi cục trưởng Dân s.ố Kế hoạch hóa gia đình TP HCM, cho biết các nghiên cứu ghi nhận ngày càng nhiều người lựa chọn cuộc s.ống đ.ộc thân, kh.ông kết h.ôn, s.inh con do gặp khó khăn về tài chính, muốn theo đuổi sự n.ghiệp, khao khát tự do và chưa tìm kiếm được mẫu hình lý tưởng. Dù vậy, ở tuổi 40 nhiều người nhận ra cuộc s.ống đ.ộc thân kh.ông hoàn hảo như họ tưởng, muốn tìm bạn đời. Nhưng họ gặp kh.ông ít khó khăn.
Tiến sĩ, bác sĩ Hoàng Tú Anh, giám đốc Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân s.ố (CCIHP) cho rằng nhiều người trong s.ố này cần một người bạn tâm giao (partner) hơn là một đối tượng kết h.ôn, s.inh con đ.ẻ cái, vì có thể sẽ có nhiều phức tạp trong tài sản, con riêng hoặc độ tuổi s.inh sản.
Bác sĩ Tú Anh cũng cho rằng lý do lớn nhất khiến phụ nữ trung niên khó kết h.ôn liên quan đến khả năng s.inh sản hạn chế. “Các nghiên cứu khoa học đều chỉ ra phụ nữ nên cân nhắc s.inh con lần đầu sau tuổi 35 để t.ốt nhất cho sức khỏe của mẹ và em b.é”, chuyên gia này nói.
“Dù vậy, nhu cầu kết bạn tâm giao, g.iải tỏa s.inh lý, cần một người nương tựa, chăm sóc trong giai đoạn sau của cuộc đời là nhu cầu chính đáng của mỗi người”, tiến sĩ Tú Anh nói.
Nhưng xã hội Việt Nam vẫn tồn tại những định kiến với người kết h.ôn muộn, đặc biệt với phụ nữ, khiến họ m.ất đi những cơ hội tìm được hạnh phúc. Ngọc Nga liệt kê ba định kiến hay gặp nhất là quá tuổi s.inh nở, có những quan điểm kh.ông hợp thời đại và hay bị quy tội “đòi hỏi tiêu chuẩn cao”.
Một năm qua, cô đã đi xem mắt vài lần. Trong đó Nga có t.ình cảm với một người trung niên chưa từng kết h.ôn, có các tiêu chí rất phù hợp với mình. Hai người đã gặp m.ặt ba lần và Nga cảm nhận đối phương có t.ình cảm với mình. Đến lần thứ tư anh mời cô về nhà gặp m.ặt mẹ, sau đó t.ình cảm từ phía anh nhạt dần.
“Tôi kh.ông hỏi lý do nhưng nhận thấy phụ nữ trung niên bị hạn chế cơ hội gặp được người đàn ông t.ốt, dù vẫn còn rất nhiều người t.ốt ngoài kia”, Nga tâm sự.
Thống kê s.ơ bộ trên mục Hẹn hò của b.áo VnExpress từ tháng 1/2023 tới nay có gần 500 phụ nữ trên 40 tuổi tìm bạn khác giới, ch.iếm 10%.
Chuyên gia mai mối Vũ Nguyệt Ánh, người có hơn 10 năm kinh nghiệm, cho biết nhu cầu tìm bạn đời của phụ nữ trung niên rất lớn. Tuy nhiên thị trường hẹn hò ở Việt Nam dành cho nhóm tuổi này rất ít.
Các thống kê dân s.ố Việt Nam những năm qua đều cho thấy t.ỷ lệ đàn ông trung niên đ.ộc thân luôn ít hơn phụ nữ. Hầu hết nam giới tuổi này đã lập gia đình. Một s.ố người thành công lại có xu hướng chọn phụ nữ trẻ. S.ố còn lại có thể kh.ông “lọt vào mắt xanh” các chị em.
Dù vậy, bà Ánh cho rằng phụ nữ ở bất cứ độ tuổi nào kh.ông nên tự ti, bế tắc. Mình muốn gì hãy bắt đầu từ bản thân trước. Các chị em trung niên đã có sự ổn định, đằm thắm, chỉ cần luôn cập nhập để bản thân tươi mới, hiện đại – điều mà đàn ông hay muốn tìm ở phụ nữ trẻ.
“Đừng nghĩ các bạn đang tìm chồng”, Nguyệt Ánh nói. “Hãy tự bi.ến thành cục nam châm, nhiều hương nhiều sắc. Hoa đủ thơm ong bướm sẽ đến, mình đủ t.ốt sẽ có người nhận ra”.
Tiến sĩ Tú Anh cũng cho biết trước đây có câu “trai 30 tuổi đang xoan, g.ái 30 tuổi đã toan về già”, với ám chỉ người phụ nữ qua tuổi này là “g.ái ế”, “hết hạn sử dụng”. Nhưng xã hội ngày nay khi những tiêu chí về t.ình yêu, h.ôn nhân, kh.ông ràng buộc con cái, lẫn quan niệm về cái đẹp đã thay đổi, sẽ kh.ông có một ngưỡng tuổi nào về vẻ đẹp và sức hấp dẫn của phụ nữ.
“Phụ nữ ở tuổi nào cũng có thể thu hút được người phù hợp. Thậm chí phụ nữ trung niên có chỗ đứng xã hội, sự chín chắn và tự tin càng tạo nên sức hút riêng”, bà Tú Anh nói.
Sau một s.ố bài viết trên mục Hẹn hò, hiện Hải Hoàng giữ liên lạc với một anh như bạn bè, cùng giúp đỡ nhau trong cuộc s.ống. Một người khác vẫn đang trong giai đoạn tìm hiểu.
Cô cho biết hồi trẻ đi đây đó nhiều nên giờ chỉ thích cuộc s.ống đơn g.iản, vợ chồng b.ầu bạn bên nhau cùng nấu cơm, đọc sách, cùng nhau già đi. Nếu đ.ộc thân, cô cũng đã chuẩn bị tâm lý và tài chính, vui vẻ s.ống hết cuộc đời.
“Thật sự đến tuổi này kh.ông cưỡng cầu nữa, chồng con là cái duyên, có cũng t.ốt, kh.ông có thì có chút chạnh lòng”, chị nói.
Từ khi sang tuổi trung niên, Ngọc Nga bớt lo nghĩ về tài chính, s.ống chậm và tận hưởng từng thời khắc trong cuộc s.ống. Tương lai chị vẫn mong gặp được một người đàn ông yêu thương mình.
“Còn nếu cuộc đời này kh.ông cho tìm thấy một nửa đích thực, tôi chấp nhận s.ống đ.ộc thân vui vẻ, còn hơn phải cố lấy đại một ai”, chị nói.