“Dân Việt Nam tỏ vẻ hạnh phúc khi họ ngồi trước ly bia và tạm quên những thử thách trước mắt nhưng sai ở chỗ, họ vẫn phải đối diện với những thử thách sáng hôm sau.”
QUÁN NHẬU
Mấy bạn Úc đi Việt Nam về kể đủ thứ chuyện. Mình hỏi một đứa: “Mày đi Việt Nam, cái gì làm cho mày ngạc nhiên nhất?”
Nó trả lời không hề đắn đo: “Quán nhậu!”
Mình hỏi: “Tại sao mày ngạc nhiên chuyện quán nhậu?”
Nó nói:
“Tao đi gần hết thế giới, chưa thấy có quốc gia nào nhiều quán nhậu như ở Việt Nam. Tao đi từ Hà Nội vô tới Sài Gòn, dừng lại ở Huế, Hội An, Đà Nẵng, Nha Trang, Vũng Tàu, không có thành phố nào mà không tràn ngập quán nhậu. Ở Ireland, nơi tao sinh ra và ở Úc, quê hương thứ hai của tao, mỗi thị trấn chỉ có một cái pub và dăm ba cái club, có thị trấn không có club. Đó là Úc và Ireland được xếp loại là dân uống rượu có tầm cỡ thế giới. Ở Việt Nam thì pub và club khắp nơi.”
Mình hỏi: “Mày nghĩ quán nhậu ở Việt Nam nhiều như vậy là không tốt?”
Nó đáp:
“Tất nhiên! Một xã hội mà thanh niên và thiếu nữ không biết đi đâu, không biết làm gì khác ngoài việc đi vào quán nhậu thì đó là biểu hiện của sự bế tắc ở cấp độ từng cá nhân và nếu có vô số những đám đông với những cá nhân như vậy, đó là sự bế tắc của cả xã hội. Họ tìm đến với cồn để tạm quên những vấn đề trước mắt.”
Mình hỏi thêm: “Vậy thì mấy cái chỉ số đo lường hạnh phúc các quốc gia là sai?”
Nó nói:
“Đúng và sai. Đúng ở chỗ, dân Việt Nam tỏ vẻ hạnh phúc khi họ ngồi trước ly bia và tạm quên những thử thách trước mắt nhưng sai ở chỗ, họ vẫn phải đối diện với những thử thách sáng hôm sau.”
Mình tự hỏi, tại sao một người Úc thòi lòi có thể thấy và có thể nhận xét về xã hội Việt Nam ở mức độ bản chất như vậy?
Đàn ông Việt Nam uống rượu bia nhiều nhất thế giới
Tỷ lệ đàn ông Việt Nam uống rượu bia cũng cao nhất thế giới và ngày càng tăng với cả hai giới.
Đây là thông tin được đại diện Bộ Y tế đưa ra tại Hội thảo tập huấn về Dự án Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia diễn ra ngày 6/5.
Theo bà Trần Thị Trang- Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, tại Việt Nam, nhu cầu sử dụng rượu bia có xu hướng tăng nhanh, nhất là bia.
Cụ thể: Mỗi người Việt Nam bình quân tiêu thụ 6,6 lít cồn một năm (5 năm trước chỉ 3,8 lít). Tỷ lệ đàn ông Việt Nam uống rượu bia cũng cao nhất thế giới và ngày càng tăng với cả hai giới. Đến năm 2025, dự báo mỗi người Việt tiêu thụ 7 lít cồn một năm. Trên thế giới, mức tiêu thụ chỉ tăng từ 6,1 lít lên 6,2 lít và ổn định trong 15 năm qua.
Về tiêu thụ rượu bia, Việt Nam giành ngôi “Á quân” Đông Nam Á, đứng thứ 10 châu Á và thứ 29 thế giới. Đặc biệt, tốc độ gia tăng sử dụng là đáng lo ngại khi chỉ 15 năm, Việt Nam tăng tới 74%.
Người trẻ tuổi uống rượu bia đang gia tăng, trong đó tuổi vị thành niên, thanh niên tăng gần 10% sau 5 năm.
Ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết, theo nghiên cứu về tình trạng sử dụng đồ uống có cồn tại 195 quốc gia và vùng lãnh thổ giai đoạn 1990 – 2016, mỗi ngày, đàn ông Việt nạp vào người hơn 5 ly tiêu chuẩn (mỗi ly tiêu chuẩn chứa 10 gram cồn). Trên thế giới, chỉ Việt Nam, Bồ Đào Nha và các nước bán đảo Balkan là có mức tiêu thụ này.
Ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế
Ông Nguyễn Huy Quang, phải thốt lên: Sở dĩ ở Việt Nam đàn ông uống nhiều rượu bia vì việc mua rượu bia quá dễ dàng. Theo đó, bất kỳ khi nào, thời điểm nào, số lượng ra sao, người dân có nhu cầu đều được đáp ứng. Trong khi nhiều nước trên thế giới để được phép uống rượu, bia rất khó khăn.
“Sự sẵn có của rượu bia về số lượng, giá thành khiến cho ai cũng có khả năng tiếp cận loại đồ uống này và phát sinh nhiều hệ lụy cho kinh tế, xã hội và sức khỏe của người dân”, ông Quang nêu.
Do vậy, theo ông Nguyễn Huy Quang, cần hạn chế sự “sẵn có” của rượu bia bằng cách quy định về số lượng, địa điểm các cửa hàng bán bia rượu cho những người uống tại chỗ hoặc mua về.
Bên cạnh đó, có quy định về ngày và giờ bán rượu, bia ở các cửa hàng bán lẻ; hay quy định cấm bán lẻ rượu, bia tại một số điểm hoặc trong các sự kiện đặc biệt…
Ông Quang cho biết, vì đàn ông Việt Nam lạm dụng rượu bia nên tại Dự thảo Luật Phòng chống tác hại của rượu bia, Bộ Y tế từng đưa ra đề xuất giờ bán rượu bia là từ 11-14h và 17- 22h hàng ngày và từ 6- 22h hằng ngày, trừ trường hợp bán rượu, bia tại khu vực bay quốc tế và các khu vực, tuyến phố chuyên kinh doanh ẩm thực, giải trí, du lịch. Tuy nhiên, đề xuất này bị phản đối và buộc Bộ phải đưa ra khỏi Dự thảo.
Tuy nhiên, nếu xét trên góc độ lợi ích của cộng đồng ông Quang cho rằng, việc quy định thời gian bán rượu bia là cần thiết trong Dự thảo Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia để hạn chế tác hại do lạm dụng rượu, bia gây ra.
Do đó, để “phế” ngôi vô địch uống rượu bia của đàn ông Việt Nam, ngoài đề xuất cần quy định thời gian bán rượu, bia, Bộ Y tế tiếp tục đề nghị giữ nguyên việc quy định quản lý đối với quảng cáo, khuyến mại với cả rượu và bia.
Đừng nói chuyện uống rượu bia “có trách nhiệm”!
Sau những vụ tai nạn thương tâm do rượu bia gây ra, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế bày tỏ: “Xin đừng bao giờ dùng cụm từ “uống có trách nhiệm” khi chưa thật sự hiểu hay chưa muốn hiểu về nó bằng cả tâm và trí của mình. Nó không phải là một thông điệp đơn giản vì nó được khởi nguồn từ ngành công nghiệp rượu bia quốc tế. Mà trách nhiệm tối thượng của ngành chỉ là uống và uống mà thôi!”.
Bà Trang lý giải, “uống có trách nhiệm” là một giải pháp hoa mỹ được ngành công nghiệp rượu bia quốc tế khởi xướng từ nhiều thập kỷ qua. Mục đích là làm động tác giả để đánh lừa, làm nhẹ đi đặc tính “gây nghiện”, “gây hại”, “gây ngộ độc cấp và mãn tính” vốn là đặc trưng tiềm ẩn của sản phẩm này.
Cái gốc của rượu bia là chất cồn có trong sản phẩm đã được giới khoa học xếp vào nhóm chất gây nghiện, sẽ tác động đến hệ thần kinh ngay khi ta uống.
Do đó, đối với rượu bia, Vụ Pháp chế đề xuất cách đánh thuế cao để giá cao, hạn chế/cấm quảng cáo, khuyến mại, tài trợ, hạn chế mật độ điểm bán, giờ bán, điểm uống, giờ uống, lái xe thì không uống và xử phạt nghiêm.
“Đấy mới là giải pháp gốc dễ để cho con người có thể còn đủ tỉnh táo mà nghĩ đến trách nhiệm sau mỗi cốc bia, chén rượu”, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế nói.