Nguồn gốc câu nói: “nên xây nhà nơi rắn sưởi ấm”
Tu sĩ người Nga – Seraphim of Sarov sinh ngày 19/7/1759 và mất ngày 2/1/1833. Ông là một trong những vị tu sĩ nổi tiếng nhất của Nga, được tôn kính trong Nhà thờ Chính thống phương Đông và được vinh danh là người vĩ đại nhất của thế kỷ 18. Theo các bản ghi chép, Seraphim of Sarov có khả năng thấu thị, phép lạ và sự chữa lành. Đây là món quà mà ông được ân sủng để giúp đỡ mọi người. Nhờ vậy, ông thấu hiểu được những tri thức vượt bậc của thế giới.
Một trong những bài học mà ông để lại đến nay vẫn được hậu thế nhắc đó là “Build your house where the snake sits to warm itself” tức xây nhà nơi rắn nằm sưởi ấm. Vậy câu này có nghĩa là gì?
Sự kiện có thật về dự báo thiên tai từ động vật
Ghi chép lâu đời nhất về hành vi bất thường của động vật trước thảm họa thiên nhiên có từ năm 373 trước Công nguyên, khi sử gia người Hy Lạp Thucydides thuật lại hiện tượng chuột, chó, rắn và chồn rời bỏ thành phố Helice vài ngày trước trận động đất thảm khốc.
Các tin tương tự cũng có rải rác trong lịch sử. Chỉ vài phút trước trận động đất ở Naples vào năm 1805, bò, cừu, chó và ngỗng được cho là đã đồng loạt kêu cứu, trong khi ngựa dường như đã hoảng loạn bỏ chạy ngay trước trận động đất ở San Francisco vào năm 1906.
Gần đây, vào năm 2004, một trận sóng thần được kích hoạt bởi đợt động đất mạnh 9,1 độ dưới biển ngoài khơi Indonesia, phá hủy phần lớn các khu dân cư ven biển vùng Ấn Độ Dương, làm thiệt mạng ít nhất 225.000 người ở hơn mười quốc gia. Con số thiệt mạng khủng khiếp một phần do các khu dân cư không nhận được cảnh báo kịp thời. Các hệ thống cảnh báo sớm ở đia phương, như cảm biến động đất và thủy triều, đã không đưa ra được những lời khuyên cụ thể.
Nhiều cảm biến không hoạt động do vấn đề bảo trì, trong khi các khu vực ven biển thiếu hệ thống báo hiệu sóng thần. Vậy nhưng trong vài phút và hàng giờ trước khi những bức tường sóng cao đến 9m (30ft) đổ sập xuống ven biển, một số loài vật dường như đã cảm nhận được tai họa đang đến gần và tìm đường lánh nạn. Theo các nhân chứng, voi chạy lên vùng đất cao, hồng hạc rời bỏ khu vực làm tổ ở vùng thấp, còn chó thì không chịu ra khỏi nhà.
Mặc dù hiện nay khoa học kỹ thuật phát triển nhưng vẫn chưa có hệ thống cảnh báo sóng thần chính thức nào được đưa ra để chuẩn bị đối phó với thảm họa này. Tuy nhiên, theo người dân bản địa ở Indonesia và Thái Lan, cũng như quần đảo Andaman và Nicobar của Ấn Độ, họ đã sống sót được nhờ việc quan sát tín hiệu của động vật được truyền lại từ dân gian.
Lý giải của khoa học về sự cảnh báo thảm hoạ thiên nhiên từ loài rắn
Ngay từ khi sinh ra, động vật đã có cách giữ an toàn thông qua bản năng của mình. Ngoài việc chúng có giác quan nhạy bén giúp tránh kẻ thù hoặc xác định vị trí của con mồi thì những giác quan này cũng có thể giúp động vật phát hiện ra những thảm họa tiềm ẩn sắp xảy ra.
Dựa trên những nghiên cứu về việc phát hiện động đất của động vật. Có hai giả thuyết được đưa ra. Một là, động vật cảm nhận được sự rung động của trái đất. Hai là, chúng có thể phát hiện ra những thay đổi trong không khí hoặc các chất khí lạ được thải ra. Ví dụ như loài rắn, chúng đã nhiều lần đưa ra dấu hiệu cảnh báo thiên tai.
Một nghiên cứu được thực hiện bởi giáo sư kỹ thuật và giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Thảm Họa Nepal – Jiba Raj Pokharel. Ông cho rằng rắn ăn đêm và sống về đêm có thể báo hiệu động đất sẽ xảy ra trong tương lai gần nên đã đề xuất xây dựng các bãi rắn trên khắp đồng bằng Terai chạy song song với các dãy Himalaya.
Pokharel nói: “Trong quản lý thiên tai, đặc biệt là đối với động đất, tôi tập trung vào kiến thức bản địa về hành vi của động vật, bởi vì khoa học thông thường không thể phát triển một hệ thống cảnh báo sớm”.
Mặc dù đến nay các nhà khoa học vẫn chưa thể khẳng định liệu hành vi của động vật có thể được sử dụng để dự đoán động đất và thiên tai hay không. Nhưng tất cả đều cho rằng động vật có thể cảm nhận được những thay đổi của môi trường trước con người.
Tóm lại, rắn là loài bò sát có trực giác nhạy bén và chúng sẽ rời khỏi nơi trú ẩn nếu có dấu hiệu không an toàn. Vì vậy câu “xây nhà nơi rắn nằm sưởi ấm” ám chỉ đó là vùng ổn định và ít có khả năng xảy ra thảm họa. Nếu xây nhà tại những nơi như vậy sẽ an toàn hơn trước mọi thiên tai đến từ thiên nhiên.